Onderdendam vanaf het waterRuim 650 inwoners kent Onderdendam. Een sfeervol dorp, rijk aan monumenten. Monumenten die verwijzen naar de rijke historie van het dorp.
Een greep uit de geschiedenis…
Al in 1252 wordt in de Keuren van Hunsingo (regels met betrekking tot de rechtspraak) geschreven over het bestaan van Onderdendam. De buurschap wordt in het Oudfries aangeduid met de naam Uldernadomme. Volgens wetenschappers is deze benaming een samentrekking van Unlanderenadomme, dat betekent: de dam in het gebied van de onlandbewoners. Uldernadomme lag namelijk in een drassig gebied.
Brug Jaagpad OnderdendamIn 1659 wordt het Boterdiep op gezag van de provincie Groningen geschikt gemaakt voor de scheepvaart. Hiervan profiteert vooral de baksteenindustrie die in het Groningerland ruimschoots is vertegenwoordigd. Ook de landbouw profiteert van de verbeterde verbinding tussen Stad en Ommeland. Met name Onderdendam, vier kilometer noordelijk van Bedum gelegen aan een knooppunt van waterwegen, komt tot grote bloei. Het wordt het administratief- en handelscentrum voor de hele regio Hunsingo.
Al in 1621 wordt Onderdendam de hoofdzetel van het waterschap Schaphalsterzijlvest dat de zorg voor de waterhuishouding in het Noordgroningse kort daarvoor van de in verval geraakte kloosters heeft overgenomen. In het kielzog van het waterschap volgen later een rechtbank, een postkantoor en zelfs een heuse gevangenis. Ook het bestuur vindt er onderdak. In de Franse tijd, aan het begin van de 19e eeuw, is Onderdendam zelfs zetel van de prefect van de streek Hunsingo. Onderdendam's bloeitijd komt in 1884 tot een einde.
Nadat in 1839 de eerste trein reed tussen Amsterdam en Haarlem kwamen ook andere landsdelen successievelijk aan de beurt om te mogen proeven van dat wonderbaarlijke produkt van de vooruitgang. De eerste spoorlijn in de provincie Groningen wordt in 1866 geopend; de lijn Groningen-Delfzijl volgt in 1884. Er zijn plannen geweest om de lijn langs Onderdendam en het nabijgelegen Middelstum aan te leggen; gekomen is 'ie er niet. Naar het schijnt houden boeren de aanleg van de lijn tegen. Gestresste koeien, op hol geslagen kleinvee en andere rampspoed worden door de boeren in de omgeving van Onderdendam en Middelstum aan de stoomtrein toegedicht. En dus krijgt Bedum een station.
